Natuur, erfgoed en sterke verhalen
Merksplas · 70 km
Klik hier voor de korte versie van 32 kmMerksplas · 32 km
Klik hier voor de lange versie van 70 kmAntwerpen ·
Merksplas ·
Turnhout ·
Ravels ·
Zondereigen ·
Sint-Jozef ·
Rijkevorsel ·
Hoogstraten ·
Wortel ·
✖
Kapel van O.L.V. van Zeven Weeën / Sint-Antoniuskapel
De inwoners van Achtel, deelgemeente van Rijkevorsel, brachten na de kanonnades tijdens de bevrijdingsgevechten - die hier meer dan een maand duurden - geld bijeen om de zware oorlogsschade aan de Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten-kapel te herstellen. Sinds haar oprichting in 1475 werd de nu beschermde kapel driemaal gerestaureerd, in 1608, 1947 en 1975. De kapel is ook bekend als Sint-Antoniuskapel, en geheel naar de traditie rond deze heilige - patroon van slagers en slachters - worden er op of rond Antonius’ feestdag (17 januari) gezegende offergaven zoals varkenskoppen en bloedworsten verkocht.
✖
Begijnhof Hoogstraten
Al sinds 1380 heeft Hoogstraten een begijnhof. Omringd door een stenen muur telt het 36 huisjes. Eind 17de eeuw woonden er 160 begijnen. Een goeie eeuw later begon dat aantal geleidelijk terug te lopen, tot in 1972 het laatste begijntje vertrok. Het begijnhof dreigde te verkommeren, maar een groep vrijwilligers restaureerde alle huisjes van dit stukje Unesco-Werelderfgoed. In de barokke begijnhofkerk vinden nu de erediensten plaats van de Roemeens-orthodoxe parochie van de heilige Joachim en Ana.
Telefoonnummer
03 314 51 03
E-mail
emilia.horsten@telenet.be
Website
http://www.hetconvent.be
✖
Sint-Catharinakerk
Deze indrukwekkende kerk met 104,70 meter hoge toren heeft een lengte van 80 meter en wordt vaak de 'triomf der bakstenen' genoemd! Het is dan ook niet voor niets een van de hoogste bakstenen gebouwen van de wereld. De flamboyante laatgotische stijl, waarbij bakstenen worden afgewisseld met witte 'speklagen' uit zandsteen, vind je nog op andere plaatsen in de omgeving terug. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk volledig vernield, maar in de jaren vijftig minutieus herbouwd. Deken Lauwerys gaf de impuls tot het herbouwen van dit historische monument. Als dank kreeg hij van de Hoogstraatse bevolking een standbeeld in de omgeving van de kerk. Met haar 16de-eeuwse glasramen, praalgraven, wandtapijten en koorbanken bezit de kerk een rijk interieur. Wie graag een rondleiding krijgt in de kerk, kan dat aanvragen bij Toerisme Hoogstraten (alleen voor groepen).
Telefoonnummer
03 340 19 55
E-mail
toerisme@hoogstraten.be
Website
http://www.hoogstraten.be
✖
Merksplas-Kolonie
Hoewel beschermd sinds 1999 is toegang tot de voormalige grote (3000 m2) boerderij van de landbouwkolonie bij politiebevel verboden wegens te bouwvallig. Landlopers en gedetineerden met een lichte straf runden het gemengde landbouwbedrijf en bewerkten de 210 ha akkergrond onder leiding van een landbouwingenieur, die vlak bij de boerderij woonde. De soms 6000 gedetineerden werden bewaakt door 150 soldaten. Naarmate het bedelaarshuis evolueerde tot strafinrichting en opvang voor ‘abnormalen’, raakte de boerderij in onbruik. Merksplas voert de komende jaren dringende onderhoudswerken uit aan de bouwvallige hoevegebouwen. Witte kruisjes zonder naam bezaaien de trieste dodenakker van de voormalige landloperskolonie van Merksplas. Een cijfer op de zijarm van de kruisjes is de enige identificatie van de overledenen. Vermoedelijk liggen hier 300 landlopers begraven. Sinds in 1993 de wet op de landloperij is afgeschaft, vinden geen begravingen meer plaats. Het ‘pestkerkhof’ aan de overkant van de dreef is nog desolater. Wie tijdens de Eerste Wereldoorlog het bijltje legde door besmettelijke ziekten, vond er zijn laatste plek in een graf vol kalk. Bij het uitbreken van de Spaanse griep vielen er in de kolonie tot 50 doden per dag. Omdat de graven werden hergebruikt, leek het alsof de kruisjes nooit stilstonden, maar leken te zweven. Nu staan er geen kruisen meer.
✖
Bezoekerscentrum De Klapekster
In de vroegere landloperboerderij krijg je in bezoekerscentrum De Klapekster een overzicht van fauna en flora die je terugvindt in het 500 ha groot gebied. Er vertrekken korte en lange bewegwijzerde wandelingen voor wie eens van ritme wil veranderen. Op aanvraag kan dat ook met een deskundige gids. Is je tijd beperkt, maar wil je toch een ingeleefd inzicht, dan is er nog het natuurleerpad. Let ook op de verweerde, zwierige letters op de voorgevel van De Klapekster. Er staat ‘Ministerie van Justitie. Rijkslandbouwbedrijf’ in een typografie die doet vermoeden dat het over een horecazaak gaat. En ja hoor: wie een ‘klapke’ wil doen met een fris glas, kan ook terecht in De Klapekster.
✖
Domeinbos Graafsbos
In het noorden van Merksplas ligt domeinbos Graafsbos (135 ha). In de 17de eeuw was het domein Graafsbos eigendom van de Graaf van Hoogstraten. Toen kreeg het de naam 'des Heeren Graven Bosschen'. De Vlaamse overheid kocht dit boscomplex en wil het dennenbos omvormen naar streekeigen gemengd loofhout. Het probeert hier ook verschillende bosfuncties te combineren. Zo worden sommige dreven afgesloten voor bezoekers om reewild rustzones te gunnen. Natuurlijk zijn er ook dreven om in te wandelen of te fietsen; er werd ook in een ruiterpad voorzien.
Telefoonnummer
E-mail
toerisme@merksplas.be
Website
http://www.merksplas.be
✖
Nieuwe Kaai
De Nieuwe Kaai was ooit het kloppende economische hart van Turnhout. Op een oude fabriekstoren lees je nog ANCO. De letters stonden voor Antoine Coppens, Turnhoutenaar en held van de huisvrouw van het interbellum. De ondernemer produceerde immers als eerste voorverpakte bloem in pakken van 1 kg.
✖
Zondereigen
Zondereigen ligt volledig in de provincie Antwerpen en is dus Belgisch grondgebied. Toch wordt het bestuurd van over de grens in Baarle-Hertog. Even zonderling is dat de vier straten van dit gehucht eenvoudigweg... Zondereigen heten.
✖
Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie 5-7
In het interactief bezoekerscentrum Kolonie 5-7 van Merksplas krijg je een inkijk in het leven in een ‘weldadigheidskolonie’.
✖
Brasserie Colonie 7
Brasserie Colonie 7 beschikt over een groot terras, waar het aangenaam toeven is. Proef er een Vagebruin of Vageblond van de plaatselijke Brouwerij Vagebond.
✖
Aster Berkhofmuseum
De Vlaamse schrijver Aster Berkhof werd in 1920 als Louis Vandenbergh in Sint-Jozef-Rijkevorsel geboren. Hij was de zoon van de hoofdonderwijzer. In 2009 verscheen Berkhofs honderdste boek. Vier jaar later kreeg hij de Hercule Poirot Oeuvre Prijs voor zijn vele misdaadromans. Opzij van de kerk van Sint-Jozef, op slechts 100 m van het kanaal, staat een borstbeeld van de schrijver.
Telefoonnummer
03 340 00 52
Website
http://www.rijkevorsel.be/asterberkhofmuseum
✖
Stenen Bergmolen
Deze stenen bergmolen uit 1861-62 staat op een 'belt' of berg, 28 meter boven de zeespiegel. Hij is de laatste overblijver van de vele molens die Rijkevorsel ooit rijk was. De bovenkruier is uitgerust met één koppel molenstenen om graan te malen. De vijftien ton zware molenkap draait op een Engels gietijzeren kruiwerk.
Telefoonnummer
03 340 00 12
Website
http://www.stenenbergmolen.be
✖
De Blakheide
De Blakheide is een prachtig, beschermd natuurgebied (35 ha) op de grens van Rijkevorsel en Beerse. Een onverhard maar goed berijdbaar pad loodst je door een relatief smalle strook aangeplant naaldbos naast een grote kleiput. In dit gebied liggen ook enkele vennen, oude turfputten en stukken heiderelicten die de tand des tijds hebben getrotseerd. Dankzij een vogelkijkwand kun je er watervogels spotten zonder ze op te schrikken.
✖
Hof ter Looi
Dit kasteeltje, deels verscholen achter een lange haag, werd in 1881 opgetrokken in opdracht van Auguste Cools, senator en baksteenfabrikant op de Gansheide. Hij was het ook die bij de steenbakkerij de eerste werkmanswoningen liet bouwen en zo mee aan de basis lag van het ontstaan van de woonkern Sint-Jozef.
✖
Den Bayerd
Den Bayerd wordt gebruikt door Widar, een vzw die mensen met een verstandelijke beperking begeleidt. Ze runnen er een thee- en koffiehuisje.
✖
Klein-Seminarie
Het prestigieuze college, in 1835 opgericht als jongensinternaat, bracht heel wat bekende politici, academici en schrijvers voort. Het stond tot in de jaren 1950 bekend als het ‘Kempisch pastoorsfabriekske’. Een van de missies van de school was immers om zoveel mogelijk priesters af te leveren.
✖
Begraafplaats Merksplas-Kolonie
Zowel Merksplas-Kolonie als Wortel-Kolonie, enkele kilometers noordelijker, zijn de enige plaatsen in België waar gevangenen die tijdens hun verblijf stierven ook een laatste rustplaats kregen. In Merksplas werden tussen 1875 en 2000 ongeveer 6000 landlopers of gevangenen begraven. De meesten hadden geen familie (meer) of hun familieleden weigerden een begrafenis in hun geboorteplaats. Zowel katholieken als atheïsten kregen hier een eenvoudig wit kruis ter nagedachtenis.
✖
Kapel Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart
Dit bedehuis is eigenlijk een volwaardige kerk. In 1899 werd zij in gebruik genomen en toegewijd aan O.L.V.-Hemelvaart. Opmerkelijk aan de kapel is dat het koor niet naar het oosten is gericht (zoals gebruikelijk bij katholieke kerken), maar naar het westen. Op de toren prijkt bovendien geen haan, maar een kruis. Architect Victor Besme vond de wereldse verbondenheid met de tegenoverliggende gevangenis belangrijker dan de katholieke gebruikelijkheden.
✖
Café Schuttershof
Al sinds 1955 verwelkomt café Schuttershof fietsers in Zondereigen.
Telefoonnummer
014 63 31 69
Website
http://www.cafeschuttershof-zondereigen.be
✖
Wortel-Kolonie
Wortel-Kolonie is ontstaan begin 19de eeuw, als onderdeel van een grootschalig maatschappelijk experiment in wat toen nog de Verenigde Nederlanden waren. Bedoeling was straatarme stadslui op het platteland een nieuw leven te laten opbouwen. Daar werden zeven Koloniën van Weldadigheid voor opgericht: vijf in het noorden van Nederland en twee in het zuiden: in Wortel en Merksplas. Het project was uniek in de wereld, alleen al door zijn totaalaanpak. In Wortel wou men de 'kolonisten' de woeste gronden ten noorden van het dorp (516 ha) laten omvormen tot landbouwgrond, maar dat leverde aanvankelijk weinig resultaat op. Het project werd na de Belgische onafhankelijkheid zelfs afgevoerd. Na het optrekken van nieuwe centrale gebouwen kreeg de Rijksweldadigheidskolonie in 1881 een soort doorstart, deze keer als thuishaven voor landlopers en bedelaars. Samen met Merksplas had Wortel ooit een bezetting van meer dan vijfduizend landlopers-gedetineerden. Na de afschaffing van de Wet op de Landloperij in 1993 werden de centrale gebouwen ingericht als gevangenis.
✖
Brasserie De Gulden Coppe
Brasserie De Gulden Coppe huist in een historisch pand vlak bij de kerk. 'Hof De Gulden Coep' werd voor het eerst vermeld in 1525. Bouwondernemer Antoon Keldermans, die de Sint-Catherinakerk bouwde, woonde vanaf 1540 in dit 'hofstadt met hof, de gulden coppene metten driesken daer achter aengelegen'. Sindsdien werd het herenhuis bewoond door de hoge burgerij, ambtenaren, dokters en handelaars. In 1986 werd het beschermd als monument. Binnen wordt de oude bouwstijl gecombineerd met een rustieke eikenvloer, een houten toog en dito meubilair, en moderne verlichting. Er is een ruime keuze aan originele barfoodhapjes of voorgerechtjes, ook vegetarische. Achteraan ligt een zomerterras. Ze tappen er De Coninck en blonde en donkere Leffe. Voor de theefanaten zijn er acht variaties Taeymansthee.
Telefoonnummer
03 314 91 94
E-mail
info@deguldencoppe.be
Website
http://www.deguldencoppe.be
Toon meer (+)Toon minder (-)
Het compartimentenlandschap rond Merksplas en Wortel, samen meer dan 1000 ha groot en beschermd als cultureel-historisch erfgoed, kent in de rest van Vlaanderen zijn gelijke niet. Het is ontstaan in de 19de eeuw, toen in beide dorpen zogeheten ‘Koloniën van Weldadigheid’ werden opgezet. Mensen die waren opgepakt voor landloperij en bedelarij vonden er (tot 1993) onderdak. Om hen weer op het rechte pad te helpen en hun werkethos aan te zwengelen, waren ze verplicht aan de slag te gaan op de omliggende landerijen. Statige gebouwen en een rastervormig drevenpatroon getuigen van een strenge aanpak. Dankzij de afwisseling van akkers en weiden, bos- en natuurgebieden genieten fietsers en wandelaars er nu van een zeer uniek en waardevol gebied. Bovendien zijn de meeste gebouwen intussen in hun oorspronkelijke staat gerestaureerd en werd Wortel-Kolonie recent erkend als UNESCO Werelderfgoed.
Wens je meer informatie over deze route (Roadbook, gpx-bestanden en praktische info)?
Een dagje uit met de fiets in België
25 extra lange fietstochten uitgezet op het knooppuntennetwerk
Voor de eerste keer bevat een Knooppuntergids 25 XL-fietslussen. Met een gemiddelde lengte van 75 kilometer zijn deze routes bedoeld voor wie er een hele dag op uit wil trekken, van de recreatieve tot sportieve fietser en van stadsfiets- tot e-bike-adepten.
Bij elke tocht hoort een roadbook. Het biedt alle informatie in de meeste compacte vorm: de startplaats, alle fietsknooppunten die je moet volgen op een rijtje, de afstand tussen die knooppunten en de situering van de bezienswaardigheden en horecazaken onderweg. Alle roadbooks kun je, na registratie, gratis downloaden via deze website.
€25,99
Heb je deze gids al ?
Na aankoop kun je jouw Knooppuntergids op deze website registreren. Zo krijg je toegang tot de meest actuele versie van de routes uit je gids en alle extra informatie en mogelijkheden. Je kunt je gids activeren met de persoonlijke unieke code die je vooraan in je boek terugvindt.