Naar een kanaal zonder boten
Wervik · 48 km
Klik hier voor de korte versie van 28 kmWervik · 28 km
Klik hier voor de lange versie van 48 kmOm kippenvel te krijgen, de 'Last Post' aan de Menenpoort in Ieper. Elke avond om 20 u. stipt kun je dit muzikale eerbetoon aan de duizenden gesneuvelde soldaten van de Eerste Wereldoorlog meemaken. De Menenpoort is het bekendste Britse oorlogsmonument ter nagedachtenis aan de Eerste Wereldoorlog. De poort, opgetrokken in klassieke stijl naar een ontwerp van Sir Reginald Blomfield, bevat de namen van 54.896 vermiste soldaten van het Britse rijk van vóór 16 augustus 1917. Op 11 november om 11 u. vindt een speciale 'Last Post' plaats als herdenking aan de wapenstilstand.
Vestingen werden in de middeleeuwen aangelegd om de stad te verdedigen, halfweg de 19de eeuw werden op de hoge bermen van de Ieperse vestingmuren heerlijke wandelparken aangelegd. Anderhalve eeuw later, in 1999, werd een gloednieuwe vestingwandelroute in gebruik genomen met natuur- en cultuurhistorische informatieborden en audiovisuele presentaties. De huidige structuur van die vestingen is het werk van Vauban, een Franse vestingbouwer en minister onder Lodewijk XIV. De gewelven van de vestingen doorstonden tijdens de Eerste Wereldoorlog de zwaarste beschietingen. Als je de ondergrondse gebouwen, waarvan de overdekte zalen, gangen en kazematten vroeger dienstdeden als slaapvertrekken, hoofdkwartieren en hospitalen wilt bezoeken, kan dat onder leiding van een stadsgids. Die boek je bij de dienst toerisme van Ieper. De kazematten achter de Sint-Jacobskerk zijn publiek toegankelijk. Deze originele vestingruimtes uit 1680 werden prachtig gerestaureerd en kregen verschillende functies: brasserie, infocentrum, tentoonstellingsruimte, ...
De bouw van de Ieperse lakenhallen op de Grote Markt nam meer dan veertig jaar in beslag! Van ca. 1260 tot 1304. Ze werden opgetrokken aan de Ieperlee (nu overwelfd), deden dienst als overdekte verkoop- en opslagplaats waarin de schepen konden binnenvaren om hun vracht te laden en te lossen. De eerste verdieping, waar zich nu het schitterende In Flanders Fields Museum bevindt, werd gebruikt als stapelplaats. Tijdens de Grote Oorlog werd het gotische gebouw grotendeels vernield. Daarna werd het in dezelfde stijl heropgebouwd. Behalve het In Flanders Fields Museum kun je er ook de raadzaal bezoeken (alleen tijdens de openingstijden van het stadhuis). Verder vind je hier ook het bezoekerscentrum met de dienst toerisme, het Kenniscentrum en het Museumcafé.
Van 1 april tot 15 november: dagelijks van 10 tot 18 u.; van 16 november tot 31 maart: van dinsdag tot zondag van 10 tot 17 u. (In Flanders Fields Museum)
Wandelen in Ieper kun je in de Gasthuisbossen, 230 ha groot. Bij de dienst toerisme is een wandelkaart te verkrijgen met 15 km wandelpaden en bewegwijzerde routes die je van het ene naar het andere bosdomein leiden. Van oudsher was dit een bos- en heiderijk gebied. De Gasthuisbossen bestaan uit acht verschillende bosdomeinen verspreid over Zillebeke, Zandvoorde en Wijtschate. Ze werden tijdens de middeleeuwen eigendom van de Ieperse 'godshuizen' en 'gasthuizen' en worden nu nog OCMW-bossen genoemd. Ze overleefden de systematische ontginning en versnippering van de 18de en de 19de eeuw, maar werden in de Eerste Wereldoorlog helaas totaal vernietigd. Vanaf 1922 werden ze herbebost met grove den, lork, beuk, Amerikaanse en zomereik en enkele sparrensoorten. De slecht ontwikkelde naaldhoutbestanden worden systematisch vervangen door een meer gevarieerd loofbos met vooral zomereik, aangevuld met boskers. Er werd de voorbije jaren een verheugende toename vastgesteld van stootvogels, spechten, reeën en kleine roofdieren. De ondergroei wordt overheerst door braamstruiken.
In het begin van de 14de eeuw was Ieper een zeer welvarende en dichtbevolkte stad. Voor de waterbevoorrading legde men twee vijvers aan: in Dikkebus en in Zillebeke, en die plassen voorzien Ieper nog altijd van drinkwater. De 28 ha grote Zillebekevijver wordt gevoed door de Zillebeek. Aan de westelijke oever ligt het pomp- en zuiveringsstation, dat dagelijks ongeveer vier- tot vijfduizend kubieke meter drinkwater produceert. De vijver is omsloten door een fraaie dubbele bomenrij. Hengelen is mogelijk, mits een speciale visvergunning. De vijver is een waardevol brokje natuur. Heel schilderachtig zijn de grote velden waterlelies. Er broedt een kolonie futen, maar ook blauwe reiger, meerkoet, waterhoen, wilde eend en oeverloper zijn er thuis. De vijver wordt in het trekseizoen druk bezocht door tal van vogelsoorten. Je kunt rond de vijver fietsen en wandelen.
Doorlopend toegankelijk.
Als je de Grote Markt van Ieper opstapt, valt er heel wat moois te bewonderen. Aan de noordkant verrijzen de gotische Lakenhallen (ca. 1200-1304). Met het 70 meter hoge, ingebouwde belfort en de 132 meter lange gevel is het een van de imposantste burgerlijke gebouwen van de gotische architectuur van Europa. In de Lakenhallen is het unieke In Flanders Fields Museum ondergebracht. In 1962-1965 werd de stadhuisvleugel heropgebouwd. Tegen de oostelijke muur van de Lakenhallen werd het Nieuwerck opgericht (1620-1624, renaissance). Nog andere fraaie gebouwen zijn het Klein Stadhuis of Conciërgerie (1624), De Anker (1611) en De Trompet (1620). Het Kasselrijgebouw, rechts van de Diksmuidestraat, is 15de-eeuws. Het gerechtsgebouw werd in 1929 aan de oostzijde van de markt heropgebouwd in eclectische stijl met gotische elementen en lokale renaissance. De zuidzijde van de markt vertoont een fraaie gevelrij. Aan de westzijde ten slotte staat het voormalige 13de-eeuwse Vleeshuis. Heel wat te zien dus, zeker als je weet dat deze markt meer dan 1 ha beslaat. Wil je meer uitleg of informatie, dan vind je in de Lakenhalle ook de toeristische dienst van Ieper.
Doorlopend toegankelijk.
Tijdens WO I werd Ieper door de Engelsen verbasterd tot Wipers. In de kazematten, onder de vestingen, brouwen ze tegenwoordig een biertje dat Wipers Times 14 heet. Het is een blond speciaalbier (6,2%) dat met kruiden en hop uit de streek wordt gemaakt. De microbrouwerij werd in maart 2014 opgericht en produceert ook de Grotten Santé (bruin 6,5%). In de historische kazematten is bovendien een mooie brasserie ingericht waar je beide bieren kunt proeven.
In 1864 werd een aanzet gegeven voor een Ieperse droom: de aanleg van een kanaal naar Komen, zodat de IJzer en het Ieperleekanaal verbonden zouden worden met de Leie. De werkzaamheden begonnen zowel in Komen als in Ieper, maar men botste al vlug op onstabiele kleilagen. Vooral in Hollebeke, waar de waterweg een heuvelrug moest doorsnijden, liep het grondig fout. Pogingen om een tunnel te bouwen mislukten, net als het verstevigen van een lange kanaalsleuf. Toen op de koop toe de Sint-Elooisbrug het begaf en het daaropvolgende jaar de Eerste Wereldoorlog uitbrak, spatte de droom defnitief uiteen. Op de Komense Vaart zou nooit één boot varen.
Wie Wervik zegt, zegt tabak. Al in de 17de eeuw werd deze plant er geteeld en vandaag komt nog altijd 95% van de Belgische tabaksproductie uit deze regio. De 'Wervikse' is vooral geschikt voor pijprokers en tabaksrollers. Logisch dus dat in de stad ook het Nationaal Tabaksmuseum is gevestigd. Je ontdekt er merkwaardige voorwerpen om te roken, vergeten vormen van tabaksgebruik (snuiven en kauwen) en een fraaie verzameling reclameborden van verdwenen sigarettenmerken. De collectie is best indrukwekkend, want ze bestaat uit meer dan 12.000 stukken. Bovendien kruiden ook spannende smokkelverhalen jouw bezoek en brengen ze je terug naar de tijd van 'blauwers' en douaniers.
Bruine kroeg in de schaduw van de Briekenmolen, bij het Tabaksmuseum. Proef zeker een Moriaentje, een krachtig brouwsel verkrijgbaar zowel in blond als bruin, genoemd naar de typische luifelbeelden die de vitrines van de oude tabakswinkeltjes bevolkten voor de Eerste Wereldoorlog. Proef ook van streekspecialiteiten als de Toebakspallulen, pannenkoeken op een heel bijzondere manier gekruid met tabaksextracten of van een broodplank met allerhande lekkernijen.
De Briekenmolen is een stenen windmolen van omstreeks 1800. In 1965 werd in de bijgebouwen een restaurant-dancing ondergebracht. In 1979 kwam het gehele complex in het bezit van de stad, die er in 1987 het Tabaksmuseum in onderbracht. Sedert de restauratie van 1994-'95 is de molen opnieuw maalvaardig.
Van 1 maart tot en met 31 oktober van dinsdag tot zondag van 13.30 tot 17.30 u. Maaldemonstraties: van mei tot september, iedere eerste en derde zondag van de maand van 14 tot 17 u.
In het Franstalige gehucht met Vlaamse naam Ten Brielen kom je langs een 16,5 m hoge staakmolen. Al in 1850 werd melding gemaakt van Soetes Molen. Wat daarna volgde was een reeks onwaarschijnlijke verwikkelingen, gaande van vernieling en renovatie, verkoop en ... poging tot weghalen. Hoe dan ook, de molen is nog altijd maalvaardig en is 's zomers elke zondag toegankelijk.
Wat doet "Mijn vlakke land", een liedjestekst van Jacques Brel, op een bronzen plaat, schuin tegenover de Sint-Bartholomeuskerk van Zandvoorde? De plek is niet lukraak gekozen, want naast café In den lustigen Boer werd vader Brel geboren. De familie van de bekendste Belgische chansonnier heeft ruim twee eeuwen lang het dorpsleven van Zandvoorde mee bepaald.
Wie vandaag bij het memoriaal op Hill 62 staat, snapt waarom het panoramische uitzicht op Ieper hier tijdens de Eerste Wereldoorlog zo belangrijk was. In juni 1916 begonnen de Duitsers bij deze heuvel een niets ontziende aanval. De 15 ton zware gedenksteen - wit graniet uit Quebec - is een eerbetoon aan de 8430 Canadezen die hier in de Grooten Oorlog sneuvelden.
Aan de mooi heraangelegde kade langs de (oude) Leie kom je bij La Poste, die tot 1976 het laatste artisanale bier van de regio brouwde. In 2004 werd de brouwerij omgebouwd tot een museum. Dankzij het bewaarde materiaal en de prachtige koperen kuipen ontdek je er de brouwtechnieken van weleer. Bij het museum hoort een gezellig cafeetje.
't Hoge Bos werd tijdens WO I aanvankelijk 'Sanctuary Wood' genoemd, want het gold voor de troepen als rustplaats en toevluchtsoord. In 1916 kwam het bos echter in het midden van de gevechten te liggen en er vielen veel slachtoffers. Op deze begraafplaats worden 1990 doden herdacht, van wie er 1353 niet meer geïdentificeerd konden worden.
Het Ieperleekanaal was tijdens de middeleeuwen van groot belang voor de lakennijverheid in Ieper, want het zorgde voor de verbinding met de IJzer en de zee. Begin 19de eeuw werden in Boezinge jaarlijks nog meer dan 2000 boten versast, maar geleidelijk aan verdween het economisch belang. Nu wordt de waterweg alleen nog gebruikt voor de pleziervaart, het jaagpad is voor de fietsers.
Volkscafé met interieur uit de jaren '60-'70 in het centrum van Zandvoorde. Zonnig terras.
Tijdens deze tocht fiets je eerst naar Ieper, waar je aansluiting vindt op de Komense Vaart. Die volg je over bijna zijn gehele lengte. Komense Vaart, zeg je? Dit kanaal is inderdaad slechts bij weinig mensen bekend. Gegraven vanaf 1864 werd het eigenlijk nooit helemaal afgewerkt. Méér zelfs, er heeft nooit één boot op gevaren. Wel zorgt deze 'dode', op plaatsen ook 'droge', vaart voor een mooi fietstraject. Meteen ontdek je zo een merkwaardig stukje waterbouwkundige geschiedenis. Bovendien kom je onderweg nog langs heel wat relicten van de Eerste Wereldoorlog én wip je de taalgrens over, voor een passage door de Henegouwse enclave Komen-Waasten. Vandaaruit fiets je langs la Lys - de Leie weer richting Wervik.
Wens je meer informatie over deze route (Roadbook, gpx-bestanden en praktische info)?
Knooppunter toont je de mooiste plekken om langs het water te fietsen!
Deze fietsgids bundelt de mooiste knooppuntenfietsroutes langs rivieren, kanalen en plassen in Vlaanderen. Bij elke fietstocht hoort een roadbook. Het biedt je alle info in de meest compacte vorm: de vermelding van de startplaats, een opsomming van de fietsknooppunten, de afstand tussen die knooppunten en de situering van de bezienswaardigheden en horecazaken onderweg. Alle roadbooks kun je, na registratie, op deze website gratis downloaden.
Als extra houvast tijdens het fietsen vermelden de routekaarten een reeks referentiepunten, waarbij (A) steevast de startplaats aanduidt.
Met behulp van deze referentiepunten kun je inschatten waar de beschreven bezienswaardigheden en horecazaken te ontdekken zijn.
Heb je deze gids al ?
Na aankoop kun je jouw Knooppuntergids op deze website registreren. Zo krijg je toegang tot de meest actuele versie van de routes uit je gids en alle extra informatie en mogelijkheden. Je kunt je gids activeren met de persoonlijke unieke code die je vooraan in je boek terugvindt.