Het neusje van de Z(w)alm
Nederzwalm · 40 km
Klik hier voor de korte versie van 23 kmNederzwalm · 23 km
Klik hier voor de lange versie van 40 kmBij een smalle oversteek over de Zwalm tref je de IJzerkotmolen aan. In de 16de eeuw functioneerde die als papiermolen; later werd hij aangepast om graan te malen. In de 19de eeuw kwam er ook een brouwerij bij. In 1999 werd de molen grondig gerenoveerd en als taverne ingericht. Een heerlijk historisch kader om van een lekker streekbiertje te genieten.
De Ter Biestmolen hoorde ooit toe aan de graaf van Vlaanderen en is zeker 1000 jaar oud. Vandaag biedt De Molenaere er zowel een fris streekbiertje als betaalbare gastronomie aan. Er is een terras aan de straatkant en een bij het kabbelende water.
Langs de oude Schelde in Meilegem staat de karaktervolle Kaaihoeve. De Kaaihoeve herbergt het Provinciaal Natuureducatief Centrum en vormt de ideale uitvalsbasis om te voet of per fiets de natuur te (her)ontdekken. De natuurtuin en de ‘speeldernis’ zijn permanent toegankelijk. Met de gezinsrugzakjes, die je er gratis kunt lenen, kan jong en oud zonder voorkennis zelf aan de slag in de natuur.
De Bostmolen is minstens tien eeuwen oud. Ooit was het een olie- en graanmolen. Zowel het bovenslagrad als de binnenuitrusting zijn goed bewaard. Er is nu een restaurant in ingericht. Vlakbij ontdek je de gebouwen van brouwerij La Fontaine, opgericht begin 19de eeuw en later tot een hotel-restaurant verbouwd.
De houten staakmolen die de hooggelegen en open vlakte tussen de dorpen Sint-Blasius-Boekel en Sint-Denijs-Boekel domineert, is niet de oorspronkelijke, want die verdween in 1946. De huidige komt uit Oosterzele, waar hij in 1983 tijdens een orkaan is omgewaaid. Twintig jaar later werd hij hier, op de Franskouter, heropgebouwd.
De Zwalmmolen is een combinatie van café, brasserie en restaurant. Je geniet er van een lokaal biertje of een heerlijk streekgerecht in een uniek historisch kader. Al rond 1040 werd deze watermolen vermeld, als eigendom van de benedictijnerabdij van de Blandijnberg in Gent. Oorspronkelijk was het een olie- en korenmolen en stond hij bekend als de Molen Ten Berge. Pas midden 17e eeuw werd de huidige naam ‘Zwalmmolen’ gebruikt. Nadat de olieslagerij in 1891 werd stilgelegd, deed de molen tot 1962 nog dienst om graan te malen. De molen in 2010 maalvaardig gerestaureerd. In het molenhuis aan de overkant is er een brasserie-restaurant.
De kerk van het landelijke Roborst voert je honderden jaren terug in de tijd: dit vroeggotische, bak- en zandstenen pareltje dateert uit de 13de eeuw en werd in 1767 verbouwd. De achthoekige toren met noordelijke trapkoker kreeg toen een barokke spits. Ook het interieur van de Sint-Dionysius zal je ongetwijfeld weten te bekoren. Het meubilair is hoofdzakelijk 18de-eeuws. Er zijn hier enkele kunstschatten te vinden: een beeld van de Gekruisigde dat uit ca. 1600 dateert en verder enkele 17de-18de-eeuwse schilderijen. De grafstenen en rouwblazoenen stammen uit de 18de en de 19de eeuw.
De Paddestraat is een deel van de Romeinse heirbaan die Boulogne-sur-Mer met Keulen verbond. Ze is echter vooral bekend bij wielertoeristen en koersliefhebbers. Niet voor niets staat aan het begin, bij het museum, een kunstwerk met kassei in een wiel verwerkt. In 1973 kwam de Ronde van Vlaanderen hier voor het eerst langs en sindsdien is de 2,4 km lange kasseistrook bijna jaarlijks opgenomen in het parcours, wat voor een enorme volkstoeloop zorgt. Zij die tijdens dit tochtje koste wat het kost hun flandrienambities willen botvieren, komen hier aan hun trekken. Van de Taberna Romana naar Hof De Moriaan kunnen ze zich een echte ‘kasseifretter’ voelen, een Tom Boonen in hun diepste ‘velodromen’.
In de streek van Zottegem werden een aantal belangrijke archeologische vondsten gedaan. Eeuwen geleden bevond er zich immers een Romeinse nederzetting. In het Provinciaal Archeologisch Museum van Zuidoost-Vlaanderen wordt verhaald hoe de mens in de prehistorie, de Gallo-Romeinse tijd en de vroege middeleeuwen in landelijk Vlaanderen leefde. Op een moderne didactische manier kun je hier kennismaken met de klimatologische en historische evolutie van de streek in de Gallo-Romeinse periode. Wie wil weten hoe de Gallo-Romeinse Zuidoost-Vlaming at en dronk, ploegde en zaaide, bouwde en woonde, is hier aan het juiste adres. Het paradepaardje van dit museum is de Merovingische collectie. In kaart, beeld, woord en object worden de krachtlijnen van die periode geschetst. Oorsprong, migraties, godsdienst, taal en materiële cultuur van de Germanen worden op verbluffende manier verteld aan de bezoeker.
Het dorpsplein van Roborst is een van de 13 beschermde dorpsgezichten uit Zwalm. Prehistorische vondsten wijzen op een vroege bewoning van dit gebied. De oudste vermelding keert terug tot in 998 van Bussuth, ontstaan uit het Latijnse buxus. In 1170 staat het dorp vermeld als Rodenbore. Je kan hier niet naast de twee oude dienstgebouwen van het kasteel kijken.
In de schaduw van de Sint-Dionysiuskerk staat het bronzen beeld De Waterkersplukster. Waterkers - in het plaatselijke dialect cresson - is de lokale specialiteit.
In deze voormalige herberg Café de la Gare (1909), tegenover het intussen verdwenen station, ervaar je nog de sfeer van een echt landelijk café.
Hoewel hij er nooit een voet zette, kun je in Velzeke niet naast het beeld van Julius Caesar kijken. Het dorp was vroeger wel een bloeiende Gallo-Romeinse nederzetting, op het kruispunt van twee heirbanen: die van Boulogne-sur-Mer naar Keulen en de verbinding van Bavay naar Gent en de kust. Op het Romeins Plein van Velzeke wuift Julius Caesar ‘ave’ naar de voorbijgangers.
Het vroegere café De Nieuwe Osse heet tegenwoordig De Vliegende Hollander. Een vlag die de lading beter dekt volgende de Nederlandse uitbater. Op de kaart staan allerlei zaken met een Hollands tintje: bitterballen, Hollandse kaas, Amsterdamse uitjes, ...
Het Mijnwerkerspad is goed voor ruim 3 km fietsen zonder autoverkeer. Het is de oude spoorbedding van Lijn 82 die destijds vele arbeiders uit deze streek dagelijks naar het steenkoolbekken van de Borinage bracht. Het pad volgt grotendeels de bedding van de Zwalm en snijdt zo dwars doorheen het glooiende landschap.
Gezellige dorpsherberg met ruim terras in de schaduw van de kerktoren. Sinds 1920 is er nog niets aan het café veranderd. ’s Zomers geniet je er van een Valeir in de voortuin, ’s winters brandt binnen de Leuvense stoof.
In de landelijke dorpskom van Dikkele, sinds 1980 beschermd als dorpsgezicht, staat de eenbeukige neoclassicistische kerk van Sint-Pietersbanden uit 1840.
Tijdens of na een stevige wandeling of een vermoeiende fietstocht in het idylisch heuvelachtige landschap, kan je hier op het zonnige terras genieten van een streekbier en een borrelhapje. Er zijn steeds snacks te verkrijgen en in de namiddag vers gemaakte pannekoeken, een geuteling of een verfrissende ijscoupe.
De Zwalmstreek maakt deel uit van de Vlaamse Ardennen, de naam verwijst naar het riviertje dat daar het landschap prachtig vorm heeft gegeven. Zwalm is ook de naam van de fusiegemeente met liefst twaalf dorpjes die schijnbaar lukraak tussen de glooiende akkers en weiden zijn uitgestrooid. De kronkelende wegen erdoorheen garanderen telkens weer de meest verrassende vergezichten. De streek is met zijn groene valleitjes en zachte hellingen, knoestige knotwilgen en weidse kouters een fascinerend stukje Vlaanderen. Na elk klimmetje of voorbij iedere bocht openbaart zich een nieuw schilderij. Ook bijzonder charmant zijn de watermolens die eeuwen geleden op de korte, maar snelstromende Zwalmbeek zijn gebouwd. Deze fietslus brengt je zowel langs de Bost-, de Zwalm-, de IJzerkot- als de Terbiestmolen.
Wens je meer informatie over deze route (Roadbook, gpx-bestanden en praktische info)?
Geniet ook van daguitstappen met Knooppunter
Deze fietsbijbel bundelt de mooiste knooppuntenfietsroutes in Vlaanderen. Bij elke tocht hoort een roadbook. Het biedt je alle informatie in de meeste compacte vorm: de startplaats, alle fietsknooppunten die je moet volgen op een rijtje, de afstand tussen die knooppunten en de situering van de bezienswaardigheden en horecazaken onderweg.
Alle roadbooks kun je, na registratie, gratis downloaden via deze website.
Voor de eerste keer bevat het Groot Fietsboek Vlaanderen tien XL-tochten. Met een gemiddelde lengte van 75 kilometer zijn deze routes bedoeld voor wie er een hele dag op uit wil trekken. Op deze manier worden niet alleen de iets sportievere fietsers, maar ook de e-bike adepten bediend.
Heb je deze gids al ?
Na aankoop kun je jouw Knooppuntergids op deze website registreren. Zo krijg je toegang tot de meest actuele versie van de routes uit je gids en alle extra informatie en mogelijkheden. Je kunt je gids activeren met de persoonlijke unieke code die je vooraan in je boek terugvindt.