Langs Haspengouwse hoeven en kastelen
Groot-Gelmen · 44 km
Klik hier voor de korte versie van 44 kmGroot-Gelmen · 44 km
Klik hier voor de lange versie van 44 kmEen prachtig domein te midden van het groen in hartje Haspengouw. Ooit was het kasteel de woonplaats van diverse vooraanstaande adellijke families zoals barones Jeanne Maria Claire d'Udekem, de betovergroottante van Prinses Mathilde. Vanaf halfweg de jaren 1990 werd het kasteel, dat in bouwvallige staat verkeerde, met de hulp van de provincie Limburg grondig gerestaureerd en gerenoveerd. Inmiddels is het een geliefde toeristische trekpleister. Het Grand Café Château de la Motte is een gezellige, wat romantisch en nostalgisch trefpunt voor wandelaars en fietsers die de streek verkennen. Het interieur is smaakvol en rustiek ingericht met houten balken en een wit-zwarte tegelvloer. Er is een ruim aanbod aan snacks en gerechten met ook pasta's, slaatjes en vegetarische schotels. En natuurlijk moet je hier ook eens het lokale Motte-bier proeven. Kinderen kunnen naar hartenlust ravotten in het park terwijl hun ouders van een glaasje genieten op het terras.
Van woensdag tot zondag vanaf 11 u.
Blikvanger in het kleine Mettekoven is het monumentale Martenshof, een combinatie van taverne en B&B in een prachtig gerestaureerde Haspengouwse vierkantshoeve. Uniek is dat het Martenshof mee wordt gerund door De Winning, een inclusieve onderneming die kansen biedt aan mensen die elders op de arbeidsmarkt moeilijk aan de bak komen. Op de kaart vind je eerlijke en smaakvolle producten volgens het principe van de korte keten. Groenten, fruit en vlees komen uit eigen biotuin en boerderij. Wat ze niet zelf kweken of oogsten, kopen ze bij voorkeur bij producenten uit de buurt.
De ‘Witte Brigade’ of het Geheim Leger van Mechelen-Bovelingen bestond uit een twintigtal mannen die sporadisch sabotagedaden pleegden en neergestorte Britse vliegeniers terug naar Groot-Brittannië smokkelden. Na de oorlog verzamelde de zogenaamde groep Otarie in het kasteel van Bovelingen om onder meer lijsten van collaborateurs aan te leggen.
Dit prachtige omgrachte complex in een rustgevend boomrijk park vind je op de plek waar in de 14de eeuw een mottoren of burcht stond. Nu is het een 19de-eeuws eclectisch kasteel. De kasteelhoeve is neogotisch verbouwd. Rondom het slot bevinden zich een park van 6,5 ha groot en enkele kruidentuinen waar je heerlijke geuren tegemoet waaien. In het kasteel kun je genieten van een lekker hapje, drankje of zelfs dansje: binnen zijn een restaurant, een brasserie en feestzalen ingericht.
Restaurant en brasserie, van woensdag tot zondag en op feestdagen vanaf 11 u.
Op een kruispunt van veldwegen, op het hoogste punt (92 meter) in de wijde omgeving is een roestvrij stalen herdenkingsmonument opgericht voor Johanna Michiels, 'Tjenne' in de volksmond. Zij werd in 1667 verdacht van hekserij en tot de brandstapel veroordeeld. Op deze plek, onder een linde die nu verdwenen is, werd ze verbrand. De huidige boom, een abeel, werd in 1970 aangeplant. Het kunstwerk is van de hand van Gerard Moonen.
Vanaf de 17de eeuw was er achter de kapel van Helshoven een kluis. Daar verbleven de kluizenaars die de kapel en de omgeving onderhielden, zieken in de verre omtrek verzorgden en onderricht gaven aan de kinderen. Het enige wat nog herinnert aan de kluis is een beeld van de laatste heremiet, Andreas Gielen, die overleed in 1908.
Het kasteel van Kerkom was in de middeleeuwen de zetel van de heren van Kerkom. Sommige geschriften vermelden 'Alstergoed', een naam die refereert aan de familie Van Alsteren die van eind 14de eeuw tot 1675 de heer van Kerkom leverde. De familie Van Schoor, eigenaars van 1707-1774, liet een classicistisch kasteel bouwen. In 1889 werd door de toenmalige eigenaar, baron de Moffart, iets ten noordwesten van dat kasteel, een nieuw kasteel in eclectische stijl opgetrokken. Dit classicistische gebouw werd grotendeels gesloopt. Alleen de noordoostelijke vleugel en de oostelijke hoektorens bleven bewaard. Hier bevonden zich de verblijven voor de bedienden en het wagenhuis. Beide gebouwen liggen in een park. Er is een terrasvormige tuin met op twee van de hoeken een achtkantig tuinpaviljoen van 1760.
De oudste delen van het huidige Wit Kasteel werden in de 17de eeuw gebouwd in Maaslandse renaissancestijl. Alleen de hoeve en de zuidoostelijke hoektoren bleven bewaard. De rest werd eind 18de eeuw verbouwd volgens de classicistische stijlvoorschriften. De gebouwen staan in een U-vorm rond een voorplein. Naast het kasteel prijken een 19de-eeuwse conciërgewoning en een koetshuis.
In 1171 werd Brustem in de as gelegd en de grafelijke burcht door de Truienaren belegerd. De strijd eindigde voorlopig in augustus 1171 met de dood van de Loonse graaf Lodewijk I. Na talrijke schermutselingen werd het graafschap Duras in 1190 bij het graafschap Loon ingelijfd, waardoor Brustem als grenspost sterk aan belang inboette. In 1489 werd de vesting defnitief verwoest bij de strijd tussen de familie Van der Mark en de Luikse prins-bisschop Johan van Horne. Midden 19de eeuw stortte de burchttoren grotendeels in, nadat men op het gelijkvloers een opening had gekapt. Momenteel blijft er nog een halfronde 10 meter hoge toren over. De ruïne en haar omgeving zijn beschermd als monument.
De route verloopt in het meest zuidelijk gelegen deel van Haspengouw en vlijt zich in Heers even tegen de taalgrens aan. Daar krijgen de graan- en bietenvelden de overhand op de fruitgaarden. In dit glooiende landschap fiets je van het ene verrassende panorama naar het andere. Meestal peddel je helemaal alleen over de verkavelingswegen. Onderweg meten stoere vierkanthoeven zich in uitstraling met meer elegante kastelen.