Verkenning van de adellijke Kempen
Oelegem · 36 km
Klik hier voor de korte versie van 26 kmOelegem · 26 km
Klik hier voor de lange versie van 36 km
Het terras van de Remise is ideaal gelegen: je kijkt uit op de vijver en het kasteel. Naast een volwaardige restaurantkaart is er een ruime keuze aan snacks, ijs, pannenkoeken en andere desserts. Op de drankenkaart vind je twee lokale bieren terug: het Oelegems Titsenbier, een ambachtelijk, ongefilterd bier van 7,5% met stroop, hop en gerstemout en de Eulegoemse, een amberkleurig bier van 6,5%, gebrouwen door De Hemelbrouwers uit het dorp.
Een duik in de geschiedenis: in het eerste kwart van de 20ste eeuw was Antwerpen omringd door een dubbele fortengordel. In de jaren dertig werden de forten van de buitenste gordel, op ongeveer 20 km van de havenstad, met elkaar verbonden door een 33 km lang antitankkanaal, van Oelegem naar Zandvliet. De 30 meter brede gracht werd voorzien van een groot aantal bunkers, sluizen, duikers en bruggen. De Duitse aanval in 1940 gebeurde zo snel en was zo goed voorbereid, dat het verdedigingssysteem praktisch geen enkel nut had. Het kanaal zonk weg in een jarenlange verwaarlozing en vervuiling. In de jaren zeventig dacht men eraan om er een duwvaartkanaal van te maken tussen de Antwerpse haven en het Albertkanaal, maar dat ging niet door. Uiteindelijk werd het kanaal, dankzij de verenigingen voor natuurstudie en vooral dankzij de wandelaars, als landschap beschermd om zijn grote landschappelijke en militair-historische waarde. Het is uitgegroeid tot een unieke biotoop met een zeer hoge waterkwaliteit en het herbergt tal van zeldzame planten en dieren.
Het Zevenbergenbos is een mooi voorbeeld van een oud bos. In het voorjaar is het op zijn mooist als de bosanemonen en sleutelbloemen voor een uniek tapijt zorgen. De begrazing van de hooilanden gebeurt door gallowayrunderen. Het bos hoort bij het vroegere kasteeldomein Zevenbergen en telt een aantal wandelpaden en fietsroutes.
Het 3 miljoen goudfranken kostende fort van Oelegem bewijst zijn nut meer voor vleermuizen en vissers dan dat het ooit een militaire rol van betekenis heeft gespeeld. Gebouwd aan het begin van de 20e eeuw was het al dadelijk voorbijgestreefd omdat de constructie in ongewapend beton geen enkele weerstand kon bieden tegen het kaliber granaten dat de Duitsers in de Eerste Wereldoorlog gebruikten. Ook de extra verdedigingslinie in de vorm van een 40 tot 50 m brede antitankgracht in het interbellum was een maat voor niets. Hier werd niet echt strijd geleverd: welgeteld één militair sneuvelde er in 100 jaar. Natuur2000 huurt de plek nu van een private eigenaar en zorgt ervoor dat er een duizendtal vleermuizen rustig kunnen overwinteren. Een van de soorten vliegende zoogdieren is de franjestaart, een bedreigde soort.
De geschiedenis van kasteeldomein Schildehof gaat terug tot de 12de eeuw. Toen stond er een versterkte herenhoeve. Later werd de boerderij vervangen door een kasteel. De gemeente kon het domein in 1953 verwerven, maar liet het te lang onbewoonde kasteel afbreken. Alleen de funderingen werden behouden. Je herkent ze in het betonnen platform dat uitgeeft op de langgerekte vijver. Het park is 42 hectare groot en is open voor wandelaars.
Domein Vrieselhof is een groendomein van 75 hectare met kasteel. Het is sinds 1974 eigendom van de provincie. Een jaar later werd het voor iedereen opengesteld als wandelpark. De eerste vermelding van het domein dateert van 1300; toen kocht edelman Jan van Vriesele het aan. In 1910 bouwde de familie de Brouckhoven de Bergeyck het huidige kasteel. De familie liet het park heraanleggen in Engelse landschapsstijl met een gracht en kronkelende dreven. Op die manier werd wandelen op de vele paden een boeiende bezigheid. Voor natuurfanaten is er een bezoekerscentrum waar je meer uitleg vindt over de dieren en planten in het park. Het kasteel zelf kan normaal gezien niet bezocht worden. Trouwlustigen kunnen er elkaar wel het jawoord geven en soms zijn er tijdelijke tentoonstellingen.
Van zonsopgang tot zonsondergang.
Van het vroegere kasteel zijn alleen de stallingen en dienstgebouwen uit de 18de eeuw bewaard gebleven. De zusters van het Convent van Bethlehem uit Duffel bouwden in 1989 nieuwe vleugels. Het complex ligt verscholen in het groen van het Zevenbergenbos. Niet verwonderlijk dat de Federatie voor Bezinningscentra dit een geschikte locatie vond voor haar activiteiten.
Taverne en restaurant 't Schilhofke ligt midden in de bossen van Schilde. Een overwelfde ingang komt uit bij de terrastafels op het plantsoen voor de kleine villa. Het interieur van dit restaurant lijkt wel op een grote huiskamer, wat de gezelligheid ten goede komt. Een aanrader is de Prior Tongerlo Tripel. Dit krachtige bier wordt geserveerd met een piepklein glaasje biergist dat je in de tripel moet vermengen. Een speciale smaakervaring. Topper onder de niet-alcoholische dranken is de warme chocomelk met echte chocolade. Andere specialiteiten zijn de coupe Schilhofke, vanille-ijs met in rum gedrenkte rozijnen, of de onvervalst Oostenrijkse apfelstrudel met ijs.
De eerste bewoning van het Puttenhof dateert uit de 13de eeuw toen de abdij van Affligem een 'Hof ten Putte' in gebruik nam. In 1679 werd het domein verkocht aan de bisschop van Antwerpen: Marius Ambrosio Capello ('Capello' betekent zoveel als 'hoed'). Het is zijn wapenschild dat in de toegangspoort gebeiteld is. Capello vormde het hof om tot een rusthuis voor oude en zieke priesters. In de 18de eeuw werd het Puttenhof omgevormd tot een lusthof met bijgebouwen. In 1799 werd het domein verkocht en via via kwam het uiteindelijk in handen van de familie van de Werve de Schilde. Deze familie stelde het landhuis ter beschikking van de zusters van het H. Hart van Maria, die er een meisjesschool inrichtten. Sinds enkele jaren doet het Puttenhof opnieuw dienst als opvangtehuis: van hieruit opereert het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Het Open Poortje. Het landhuis en het poortgebouw zijn sinds 1981 als monument beschermd.
Het 130 km lange Albertkanaal tussen Antwerpen en Luik overbrugt met 6 sluizen een hoogteverschil van 56 meter. Het kanaal werd net voor WO II opengesteld en is nu de drukst bevaren waterweg in Vlaanderen. Door enkele verbredingen werd het kanaal geschikt voor vrachtschepen tot 3000 ton. Momenteel zijn er opnieuw aanpassingswerken met de bedoeling het Albertkanaal geschikt te maken voor duwvaarten tot 10.000 ton. Om nog meer containers te kunnen vervoeren, moeten alle bruggen verhoogd worden tot de Europese norm van 9,10 m vrije doorvaart.
Van de vroegere waterburcht bleven de zandstenen fundamenten en toren bewaard. Het eerder kleine vierkante kasteel in het midden van een ronde vijver heeft nog een donjon uit de eerste helft van de 14de eeuw. Begin 17de eeuw werd het goed uitgebreid. Na restauratie behield het wel zijn oorspronkelijke uitzicht met speklagen en leien zadeldaken. Binnenin zouden mooie decoratieve elementen uit de gotiek, renaissance en barok te bewonderen zijn. Kasteel Doggenhout, ook bekend onder de namen 'Hof van Liere' en 'Hof van Kruykenberg', werd in 1993 als monument en als dorpsgezicht beschermd. Dit waardevolle kasteel ligt diep in het kasttelpark en is onzichtbaar vanaf de weg.
Op het prachtige domein van Bossenstein is een golfbaan aangelegd. Ook passanten kunnen in het restaurant pauzeren. In een stijlvol intereur met een weergaloos uitzicht op het golfdomein geniet je van een snelle lunch of een meer uitgebreid diner.
Het was Filips Le Roy die hier in 1649 een rechthoekig waterkasteel met binnenplaats, gekanteelde muren en toegangspoort met ophaalbrug liet bouwen. Het complex werd in de 18de en de 20ste eeuw grondig verbouwd. Van dit kasteel uit 1649 bleven allen de grondvesten, buitenmuren en de ronde toren bewaard.
Dit kasteel is vernoemd naar Arnoldus de Hoevorst die hier in de 14de eeuw een hoeve met landerijen in leen had gekregen van de hertog van Brabant. In 1414 verwierf Claus van de Werve de Oude het goed. Het is evenwel niet duidelijk of er toen ook al een kasteel was. Door een plattegrond uit 1618 weten we wél dat er in het gehucht Vierseldijk een omwald slot stond. De familie van de Werve hield Hovorst tot 1651 in haar bezit. In 1802 kocht P.J. de Bruyn het kasteel en liet het verbouwen in empirestijl. Ook de grachten werden gedeeltelijk gedempt. In 1875 slaagde Augustinus van de Werve er in het oude familiebezit opnieuw te verwerven. Hij liet het kasteel gedeeltelijk afbreken en aanpassen naar de voorschriften van de Vlaamse renaissancestijl. Zijn huidige aanzicht kreeg het kasteel bij de verbouwing van 1913-1914 naar ontwerp van architect Pierre Langerock.
In Oelegem vormt het Albertkanaal zowat de grens tussen de bosrijke Antwerpse Kempen en het vochtige Neteland. De bodem is hier uitermate geschikt voor fruitteelt. Je fietst in Ranst en Broechem dan ook langs eindeloze rijen appelbomen, bessenstruiken en andere fruitbomen. Ten noorden van het Albertkanaal trap je door uitgestrekte bossen waarin zich enkele monumentale kastelen schuilhouden en waar de Antitankgracht zich een weg naar de Schelde zoekt.