Lusthoven in het groen
Brasschaat · 44 km
Klik hier voor de korte versie van 38 kmBrasschaat · 38 km
Klik hier voor de lange versie van 44 km
Het prachtige domein Vordenstein is een park van 110 hectare. Deze groene long wordt als wandelpark beheerd door het Vlaams gewest. Naast een parkgedeelte in Engelse stijl met vijver en merkwaardige bomen is er verderop ook een stervormig aangelegd bosgedeelte. Mooie beuken- en eikendreven lopen loodrecht op elkaar. Vooral in de lente zorgen rododendrons en azalea's voor een fraai geuren- en kleurenfestival. Er wonen ook heel wat dieren, waaronder reeën, uilen en andere roofvogels. De oranjerie is gerestaureerd en doet dienst als tentoonstellingsruimte.
Brasschaat is rijk aan bossen en parken. De verschillende mooie parkdomeinen liggen dicht bij elkaar. Een ervan is het 147 ha grote park van Brasschaat. Je kunt er volop zonnen, spelen, wandelen, genieten van de rozen, de rododendrons, de azalea's en de herten. Wie sportief is kan er roeien, minigolfen, tennissen en tal van andere sporten beoefenen. Er is ook een hapje en een drankje te krijgen in het boothuisje of je kunt zelf je picknick meebrengen. Bezienswaardigheden zijn het 19de-eeuws kasteel, het voormalige jachtpaviljoen en een Italiaanse obelisk uit 1884. Vlakbij ligt domein Peerdsbos.
De naam van het 89 ha grote domeinbos De Uitlegger zou te danken zijn aan het feit dat er vroeger een landmeter woonde (iemand die zijn meter uitlegt). 71 ha van het bos liggen op het grondgebied van Kapellen, 18 ha op dat van Brasschaat. Het grootste deel (76 ha) van De Uitlegger is bebost, vooral met grove den verrijkt met inheemse loofboomsoorten. Zomereik is de hoofdboomsoort. Maar ook beuk, winterlinde, tamme kastanje, boskers en tal van begeleidende soorten vinden hier hun plaats. Het antitankkanaal Oelegem-Zandvliet loopt dwars door het bos; het is een unieke biotoop met heel wat zeldzame planten en dieren. Er lopen ook wandel- en fietsroutes die slingeren tussen de veelvoorkomende rododendrons en omheen de grote vijver.
Een wandelgebied bij uitstek in het groene Brasschaat is het 149 ha grote Peerdsbos. Zo is er onder meer de Peerdsboswandeling, die start en eindigt aan de populaire taverne Melkerij, de voormalige Bremdonckhoeve. Je loopt er door loofbos met eik en beuk, afgewisseld met grove den. Wie weet kom je op je tocht een ree of een vos tegen? Andere, minder spectaculaire zoogdieren in dit bos zijn de bunzing, de wezel en talrijke bosmuissoorten. In totaal telt het Peerdsbos 15 km wandelwegen. Wie niet echt gek is op wandelen, kan zijn behendigheid en durf uitleven in het avonturenpark Torenbos, in het Provinciaal sportcentrum Peerdsbos. Op het domein van de Melkerij staat op een boomstam een beeld van Jan Fabre: 'De man die de wolken meet'.
Na de inname van Antwerpen in 1914 behielden de Duiters de bestaande forten en verdedigingswerken. Al bouwden ze ook nieuwe bunkerlinies. Je vindt hier een infopaneel met wandelingen langs enkele bunkers.
Het Antitankkanaal is eigenlijk een verdedigingsgracht die tussen 1937 en 1939 rond Antwerpen gegraven werd. Het kanaal is 33 kilometer lang en verbindt de Schelde bij Berendrecht met het Albertkanaal in Oelegem. De gracht is zo'n zes meter breed en op regelmatige afstanden vind je een fort. Het Antitankkanaal moest de Duitse tanks tot staan brengen, maar was in realiteit van geen enkel nut.
Diep verscholen in het Mastenbos, vlak bij het Antitankkanaal, ligt de Bosduif verscholen. Je merkt deze horecazaak pas op het laatste moment op. Tussen de dennenbomen is een groot zomerterras ingericht. In deze bosrijke omgeving komt elke fietser tot rust. Snacks en versnaperingen zijn er in overvloed en kunnen besteld worden tot 17.00 u. Op de drankenkaart valt het versgeperste fruitsap op. Opvallend op de bierkaart is de ruime keuze aan zoete fruitbieren zoals Kriek Xtreme, Framboise Xtreme en de kriek van Mort Subite. Er worden ook twee Antwerpse streekbieren geserveerd: het bolleke van De Coninck en Seefbier. Dit speciaalbier uit de vorige eeuw wordt gebrouwen met gerstemout, tarwe, haver, boekweit en hop uit Poperinge.
De geschiedenis van het kasteel van Brasschaat gaat terug tot de 18de eeuw. Toen werd de Helhoeve omgebouwd tot een 'hof van plaisantie', meteen de eerste keer dat er sprake was ven het 'kasteel van Brasschaat'. Toen Armand Reusens, eigenaar van het domein, in 1872 burgemeester van Brasschaat wr, liet hij een volledig nieuw kasteel bouwen in rode baksteen en witte zandsteen. De bouw van het ksteel dat een grondoppervlakte van 1400m² heeft, sleepte aan tot 1897. In 1949 werden kasteel en park (170 ha) aangekocht door de gemeente Brasschaat. Sinds 1978 staat het Agentschap voor Natuur en Bos in voor het beheer van een groot deel van het domein. Het kasteel werd opgebouwd tot hotel-restaurant. Het achterterras met trappen die tot aan de vijver reikten, werd in 1989 vervangen door een grote feestzaal met daarbovenop een terras.
De oranjerie in park Vordenstein is een prachtige setting om te genieten van een drankje en een hapje.
Calixberg ligt midden in een Engels park. Het ksteel dateert uit de 17de eeuw, maar het werd in de 19de en 20ste eeuw regelmatig aangepast en gerestaureerd. Rond het kasteel ligt een brede gracht afgezoomd met rododendrons. In de grote vijver achter het kasteel liggen verschillende eilandjes. Aan de westzijde van kasteel Calixberg ontdek je een grote moestuin, een boomgaard en hovenierswoning. Calixberg is eigendom van de familie Bracht. Deze familie boerde zich rijk met de oprichting van de plantagevennootschap Sipef (Société Internationale de Plantations et de Finance). In totaal bezit de firma meer dan 65.000 ha aan plantages wereldwijd. In 1978 was heel wat te doen rond de ontvoering en moord op Charles-Victor Bracht. Sindsdien blijft de familie ver weg van de spotlights.
Het bakstenen Fort van Marksem werd gebouwd van 1871 tot 1882. Vlak voor de val van Antwerpen, in oktober 1914, blies het Belgische leger het fort op opdat het niet in handen van de Duitsers zou vallen. Sinds 1977 is deze groene oase een gemeentelijk recreatiedomein met zowel volkstuintjes als sportvelden. Heel wat lokale verenigingen vonden hier onderdak.
Van het oorspronkelijke kasteel rest enkel nog een ruïne. In 1903 werd een nieuw kasteel in neo-Vlaamse renaissancestijl opgericht. Het 50 ha grote landgoed werd in 1945 aangekocht door de nv Domein het Laar, die het domein in villapercelen verkavelde. Het kasttel, dat sindsdien ook als 'Laarkasteel' gekend is, werd in 1946 verbouwd tot ziekenhuis en ook een paar keer uitgebreid, onder meer met een psychiatrische vleugel. Toen er in Brasschaat een neuw ziekenhuis operationeel werd, ging de Sint-Lucaskliniek dicht. Het Laarkasteel werd achtereenvolgens gebruikt voor kinderopvan en om politieke vluchtelingenin onder te brengen. Ook toen het kasteel als ziekenhuis fungeerde, zetelde in het oudste deel van het kasteel het Ekerse Vredegerecht. En dit to 2010.
Hof de Bist ligt midden in een prachtig landschapspark. Het neoclassicistische kasteel werd in 1873 opgericht door jonker Emile Guyot, burgemeester van Ekeren van 1887 tot 1894. In de zuidwestelijke hoek van het park zijn nog resten te zien van een prieeltje op een lichte verhoging. Mogelijks zat vroeger in dit heuveltje de ijskelder van het kasteel. Het domein werd in 1968 door de gemeente Ekeren aangekocht en omgevormd tot openbaar park. In 1972 werd het kasteel de uitvalsbasis van Kunstcentrum De Bist. Er werd ook een mooie tentoonstellingsruimte ingericht. Nu functioneert Hof de Bist als het cultuurcentrum van Ekeren. Het werd omgedoopt tot 252 CC. (De 252 slaat op het huisnummer terwiijl de CC staat voor Cultureel Centrum.
Wanneer het Veltwijckhof gebouwd werd is onzeker. Een akte van 1545 maakt gewag van de gedwongen verkoop van een hoeve aan Aert van Veltwijck. Een schepenbrief van 1564 maakt melding van '... een speelhuys, opperhof, ende nederhof ... en eene hoeve geleghen neffens 't speelhuys'. Hieruit kan afgeleid worden dat de eerste gekende heer van het Veltwijckhof, Aert van Veltwijck, ook de bouwheer was. Baroness de Borrekens, eigenares vanaf 1902, verkocht het goed in 1929 aan de gemeente Ekeren. Het kasteel werd ingericht als gemeentehuis en sinds 1983 doet het ook dienst als districtshuis (een van de negen van de stad Antwerpen) Het U-vormige vormige waterkasteel ligt in een mooi landschapspark. Een gekasseide lindedreef leidt tot aan het kasteel.
Het Blauwhof werd begin 19de eeuw gebouwd. Het kasteel is volledig - en nagenoeg onherkenbaar - omgebouwd tot appartementen. Het kasteeldomein met vijver was ooit 100 ha groot, maar al in 1919 werd het grootste deel verkocht deel verkocht en verkaveld. Alle bijbehorende gebouwen werden omgevormd tot huizen en appertementen.
Kasteel Wolvenbos werd in 1919-1921 opgetrokken in opdracht van het echtpaar Robert en Julie Fester-Good. Robert was de zoon van een Duitse zakenman. In 1952 werd het domein verkocht aan Roberts neef, baron Paul Kronacker (1897-1994). Later werd Kronacker liberaal politicus en benoemd tot minister van Staat. Tegenwoordig wordt kasteel Wolvenbos geëxploiteerd als luxueuze feestlocatie.
De bossen ten noorden van Antwerpen bevatten een schat aan luisterrijke kastelen en fotogenieke buitenhuizen. In de 19de eeuw bouwden voor name patriciërs en rijke kooplieden hier hun 'huis van plaisantie', ver weg van de drukke en bruisende Antwerpse haven. Zelfs vandaag vinden rijke Vlamingen en Nederlanders nog steeds rust in deze bossen. Soms is het moeilijk de oude lusthoven van de nieuwe landhuizen te onderscheiden.